Op deze pagina staan twee verslagen van bezoeken aan landgoed 'De Putse Moer', waar 6 grensstenen en 3 grenspalen op staan.
Ook zijn 2 bezoeken aan de ernaast gelegen 'Zwaluwenhof" beschreven. Deze tref je onder 'De Putse Moer' aan.
Pagina inhoud:
Landgoed 'De Putse Moer I'
24 april 2022
Met Roel heb ik een afspraak met dhr. van Thillo, eigenaar van het domein de 'Putse Moer'.
Op het landgoed, dat voor 2/3e in Nederland en voor 1/3e in België ligt (zo vertelt dhr. van Thillo ons later) staan 3 grenspalen en behoren er 6 grensstenen te liggen. We weten al van Frans, Eef, Aafko en Peter, dat grenssteen 251h onvindbaar is.
Omdat ik ook graag deze palen en stenen wil langswandelen (en fotograferen), is de afspraak met dhr. van Thillo gemaakt, die ons uiterst vriendelijk ontvangt.
Na een hartelijke kennismaking vraagt dhr. van Thillo wat we willen zien en gaat ons voor langs de stenen en palen.
Het wordt een wandeling van ruim 2,5 uur door de prachtige natuur, langs alle grenspalen en -stenen en waarbij veel historische en geschiedkundige onderwerpen in gesprekken voorbijkomen.
We onderbreken de wandeling voor een kennismaking met mw. van Thillo, drinken onder een stralende zon koffie en thee en vervolgen de wandeling.
Na een intensieve wandeling, die we als uiterst gezellig ervaren, staan we dan oog in oog met de laatste grenspaal, nr. 254. Hier nemen we afscheid van dhr. van Thillo en bedanken hem voor de warme ontvangst en prachtige rondleiding.
Roel en ik rijden hierna naar de buur die ons over zijn terrein leidt naar paal 255 en toestemming geeft naar steen 254a te zoeken. We doen onderweg paal 256 nog aan en naast paal 257 genieten we van de lunch. Hierna pakken we nog door t/m de laatste 10 van de ’26 Putse stenen’.
.jpeg?etag=%22799f82-6278b590%22&sourceContentType=image%2Fjpeg&ignoreAspectRatio&resize=2500,1667&quality=85 "Grenssteen 253b")
Landgoed 'De Putse Moer II
1 april 2023
Op zaterdag 1 april 2023 verzamelen we ons rond 10:15 uur, met 15 leden van de 'Grenspalengroep Nederland' bij het landgoed.
We krijgen deze dag een rondleiding van dhr. van Thillo over het landgoed langs de grenspalen en -stenen.
De deelnemers kijken al langere tijd uit naar dit groepsevenement, dat mede in het teken staat in de (bijna) afsluiting van het zoekseizoen.
Gelukkig is het weer minder slecht dan voorspeld en laten we ons niet weerhouden door af en toe wat spetters.
Nadat we allen kennis hebben gemaakt met dhr. van Thillo gaat hij ons voor op de - wat later blijkt - ruim 3 uur durende wandeling. Onze gastheer is een gepassioneerd verteller en deelt zijn historische- en overleveringskennis graag.
We worden uitgenodigd op het landgoed de lunch te gebruiken nabij de warmte van de openhaard.
Na onze gastheer te hebben bedankt voor de rondleiding, de verhalen en zijn gastverijheid bezoeken we nog de laatste steen op het domein en lopen daarna door naar de buurvrouw.
24 april 2022
De 'Zwaluwenhof' I en II
24 april 2022 & 1 april 2023
1 april 2023
De 'Zwaluwenhof' is een landgoed naast de 'Putse Moer'. Ook dit landgoed wordt doorsneden door de grens. Op het landgoed wordt de grens aangegeven door grenspaal 255.
Op zondag 24 april 2022 ben ik op zoek naar deze grenspaal en tref een dame op een fiets. Ik vraag haar naar de paal en ze verwijst me naar de buren.
Ik loop hierop het pad van de hof op en bel bij het woonhuis aan. Een uiterst vriendelijke mijnheer doet open en nog voor ik me kan voorstellen zegt hij: 'U komt voor de grenspaal'.
Hij heeft vast plezier gehad in mijn van verbazing vertrokken gezicht en zegt: 'U sprak zojuist mijn vrouw aan en die heeft me al gebeld, zal ik u voorgaan'.
Ook dit is weer een van de vele mooie verhalen die ik opdoe tijdens mijn wandeling van Vaals naar Cadzand en die deze tocht zo uiterst leuk maakt!
Voor deze dag maken we ook een afspraak om met 15 deelnemers van de 'Grenspalengroep Nederland' op de 'Zwaluwenhof' om de < niet voor publiek toegankelijke grenspaal 255> te mogen bezoeken.
We worden uiterst vriendelijk ontvangen door Annemie, bewoonster van de hof, die ons in alle rust over het landgoed leidt naar paal 255. het was leuk te vernemen dat ze m'n bezoek van een jaar terug nog wist te herinneren.
Annemie toont interesse in grenspaalaangelegen- heden en krijgt van de kenners uitgebreid uitleg.
We worden binnen nog onthaald op koffie en thee en aan tafel vinden mooie gesprekken plaats, waarbij zelfs een vlucht-of smokkeltunnel (1914 - 1918) als onderwerp voorbij komt.
Detail:
In 1887 werd ontdekt (zie het proces-verbaal hieronder) dat grenspaal 259, niet op de plaatst stond zoals was overeengekomen in het Verdrag van Maastricht en zo ook was geverbaliseerd.
Extra info:
Vanwege de verschuiving van het zand, zijn veel origineel geplaatste tussenstenen behoorlijk diep onder het zand komen te liggen.
Medio jaren (19) '60 zijn er lange ijzeren staven gemaakt met bovenaan het nummer van de steen waar deze ijzeren staaf naast staat.
In 2013 heeft Frans samen met Aafko een staaf bij nr. 10 geplaatst. Zie hun reportage hier. De aluminium nummers aan de ijzeren staven zijn ook door Frans gemaakt.
Frans en Aafko: het plaatsen van de staaf bij nr. 10
De paal stond 9 meter van die plaats af.
In 1888 is dit hersteld en is paal 259 9 mtr. verder geplaatst. Dit is als zodanig ook geverbaliseerd. (zie PV 1888).
Eef heeft eens alle stenen heeft uitgegraven, maar steen 18 hield zich verborgen. Samen met Geert lukte het ook deze steen bloot te leggen. De reportage daarvan vind je hier. Schrik niet, de steen lag in 2021 ± 130 cm diep.
De (26) tussenstenen aan de Putse duinen
Kaartje van de site van Peter Dirven, gemaakt door Frans Meeus.↑
Ver voor 1888 vermoedde men een grensverschuiving vanwege erosie, verstuiving en wegspoeling door regenwater, had een deel van de duinen zich verplaatst in Zuidelijke riching.
Besloten werd om 25 kleinere grensstenen (25 x 25 x 100 cm) langs het duin te plaatsen. Op de kop werden de letters N en B erin aangebracht en daartussen een streep, die de grens voorstelt. Als laatste wordt een grotere Arduinen steen (40 x 40 x 100 cm) geplaatst. Dit punt heet A en zo wordt ook deze steen genoemd. Dit werd in 1888 uitgevoerd n.a.v. het proces-verbaal uit 1887 van de
klik op de afbeelding voor het Pv van 1887 in .pdf
De stenen worden (opmerkelijk) genummerd van grenssteen 259a naar grenspaal 259. Omdat ik de grens wil 'wandelen' van Vaals naar Cadzand, vermeld ik hieronder de 'Putse stenen' in omgekeerde volgorde, te beginnen met steen 259-25.
Ik verwijs u overigens graag naar de 'Tijding' uit 2016, waarin Frans Meeus vanaf pagina 4 veel informatie schrijft over het historisch erfgoed van de palen en stenen en een episode wijdt aan de 'Putse stenen', waaruit ik heb geput.
Klik hiernaast voor het aanvullende proces-verbaal van 1888. →
Van Frans weet ik dat het stuk uit de 'Tijding' uit 2016 een ingekorte en aangepaste versie is van het artikel 'Grenzen, grenspalen en grensstenen in de Polder' dat Frans medio 2015 schreef. Klik op de tekst voor het hele artikel van Frans.
© Op alle foto's rust het auteursrecht.
Vraag s.v.p. vooraf om toestemming als je foto's gebruiken wilt.©
